11 Şub 2013

Life of Pi

Üç boyutu işlevlendirme çalışmaları ister istemez bir önyargı mazereti sunuyor olsa da, Life of Pi ustalıkla detaylandırılmış, David Lynchvâri yer değiştirmelerle masallaştırılmış rasyonel ve acı dolu bir hikâye. Karakterin, öykü boyu süren telkinlerine rağmen, oyuncunun bakışlarıyla gerçekliğini tamamıyla idrak ettiğimiz 'sahte' öyküyü doğrudan anlatarak her şeyi açığa vurmasıyla filmin ticariliğe meze olarak kullandığı tüm görsel gerçeküstülük ve karakterin kendi zihniyle sınırlandırılmış din önermeleri de bir nevi ters köşeye yatmış oluyor.

(Dini görüşlerin, diğer görüşlere oranla propaganda yaftası yeme olasılığı çok daha yüksek ve önyargıdan muzdarip; karakterin hiçbir şekilde dayatmacı olmayan görüşlerini, tersi görüşlere aile bireyleri aracılığıyla yer verilmiş olmasına rağmen filmin din propagandasına kayıp kaymadığının bu derece tartışılıyor olması da buna bir örnek. Sık sık rastlanan hiçbir pozitivist ideolojili ve önermeli film böyle yoğun bir tartışma ile karşı karşıya gelmiyor örneğin.)

Gerçek hikâye belli. Bunu karakter de, yönetmen de zaten biliyor. Ancak bu bir kendi ile yüzleşme ve inkâr hikâyesi; ve önerme şu: Bu haltlarla ancak gerçekdışına inanarak başa çıkabilirsin.

10 Şub 2013

De rouille et d'os

Oscar adaylarının gölgesinde, nihayet, düşünebildiğimizi hatırlatan bir film.

Erkek avlama aracı olarak kullanılan bacaklar, kontrol altındaki erkek simgeleyeni tarafından devredışı bırakılır.

Bu bir Oscar adayının ilk perdesi olabilirdi. Ancak bunun için son perdeye Katy Perry ile birlikte, kadının mesleğine 'her şeye rağmen' geri dönüşüyle girmek gerekirdi.

Jacques Audiard ise, aslında benzer bir öyküyü klasik ve minimalist öğeler arasında bir denge bularak, tattırdığı müziği manipülasyona ramak kala kesmeyi bilinçlice başararak anlatıyor. Dönüşerek üstünleşmiş kadın, hayvan-erkeğini hayati bir dolaylı hamleyle dizginliyor. İlginç bir şekilde, o hayvan-erkek, aynı zamanda izleyicinin yerleştiği, yalnızca film sırasında değil tüm yaşamının izleme serüveninde de bakış açısını paylaştığı hakim, saldırgan ve kontrol yoksunu hayvan-erkek. Güç sahibi, yönetici, akademi üyesi.

Jacques Audiard, 2012

8 Şub 2013

Wreck-it Ralph

    Heyecan verici önermesiyle yıllık basmakalıp stüdyo animasyonlarından ayrılma umudu veren Wreck-it Ralph, kahramanını seyircisi için genellikle antagonist sütununa yazılan bir karakterden dönüştürerek içeriksel bir terse çevirim yapıyormuş gibi görünse de, özünde kötücül nitelikler taşıyan karakterini yapıcı ve olumlu bir pakete sararak hem karakterin esas ideolojisine ihanet ediyor, hem de öngörülenin aksine, 'kötü' anlayışını yumuşatma ve empati oluşturma fırsatını görmezden gelerek yalnızca bir yön değiştirmeye girişiyor. Virüs karaktere ayrılan minimal vurgu öykünün antagonist bulmada kargaşa yaşayarak kötü anlayışını yanlışlıkla yumuşatmasına neden olsa da, bir karaktere dahi sahip olamayan böceklerin empatiye muhtaçlığı yalnızca pekiştiriliyor.

Argo

Yönetmenlik öykü anlatıcılığıdır ve klasik formda sinema öykücülüğünün de önemli bir kısmını tansiyon yaratmak oluşturur; ancak tansiyonun ustası Hitchcock'tan biliyoruz ki, hepsi bu değil. Anlatılandan öte, anlatım şekli önemli olsa da, bu şeklin altında yalnızca biçim değil, içerik de mevcut. Argo alışıldık politik ideoloji sıkıntılarına sahip olmakla birlikte biçimsel olarak da var olanı tekdüze bir şekilde uygulamanın ötesine geçmiyor; son anda yırtmalar ve gülüşlerle örülmüş zafer planları, yüzeyselliğin üzerine oturmuşken, aynı öyküyü çok kez dinlemiş bir zihne en fazla bir anlığına ilgi çekici gelebilir.

Ben Affleck, 2012

Frankenweenie

Frankenweenie pozitivist bir yaklaşımla izleyicisine sınırtanımaz bir hedefçilik ve deneycilik önererek günün ideal toplumuna yardım sağlıyor olsa da, klasik anlatı çerçevesinde yol açtığı katarsisi, öykünün yer değiştirme nesnesinin (ben'in kendi ölümlülüğünü kabullenememe aracı olarak köpek) ölümden nihai kurtuluşuyla süsleyerek, izleyicinin büyütebileceği bir ölümü kırma motivasyonuna ket vuruyor. Köpeğin canlanıp canlanmayacağı muammasına uzun uzadıya maruz kaldığımız kapanışta yürek kuyruğun oynamasını dilerken, zihin ölümün öykü düzeyinde hakimiyetini talep ediyor.